خانواده الیکایی‌ها (Troglodytidae) یک خانواده بزرگ از پرندگان کوچک گنجشک‌سان است که شامل حدود 90 گونه در حدود 20 سرده می‌شود. بیشتر گونه‌های الیکایی بومی قاره آمریکا هستند، اما یک گونه مشهور، الیکایی اوراسیایی (Troglodytes troglodytes)، در سراسر اوراسیا و شمال آفریقا نیز یافت می‌شود. الیکایی‌ها پرندگان کوچک، چاق و اغلب قهوه‌ای رنگی هستند که به خاطر آوازهای بلند، پیچیده و اغلب شگفت‌آورشان برای جثه کوچکشان مشهورند. آنها معمولاً در مناطق با پوشش گیاهی متراکم زندگی می‌کنند.

ویژگی‌های کلیدی خانواده الیکایی‌ها:

جثه کوچک و چاق: طول بدن آنها معمولاً بین 9 تا 17 سانتی‌متر است و بدنی گرد و چاق دارند.
رنگ‌آمیزی کدر و استتارآمیز: رنگ پرهای آنها معمولاً قهوه‌ای، خاکستری یا مایل به قرمز با خطوط و لکه‌های تیره است که به آنها کمک می‌کند تا در میان شاخ و برگ‌ها استتار شوند.
دم کوتاه و اغلب برافراشته: دم آنها معمولاً کوتاه است و بسیاری از گونه‌ها آن را به طور مشخص به سمت بالا و عمودی نگه می‌دارند.
منقار باریک و نوک‌تیز: منقار آنها معمولاً باریک و نوک‌تیز است که برای گرفتن حشرات و عنکبوت‌ها از شکاف‌ها و زیر برگ‌ها مناسب است. برخی گونه‌ها منقارهای کمی خمیده دارند.
پاهای قوی: پاهای آنها قوی است و برای بالا رفتن و جستجو در میان شاخ و برگ‌ها سازگار شده است. آرایش انگشتان آنها نشین (anisodactyl) است.
آواز بلند و پیچیده: الیکایی‌ها با وجود جثه کوچکشان، آوازهای بسیار بلند، رسا، متنوع و اغلب پیچیده‌ای دارند. آواز نرها معمولاً برای جذب جفت و دفاع از قلمرو استفاده می‌شود.
رفتار فعال و جستجوگر: آنها پرندگان بسیار فعالی هستند و به طور مداوم در میان شاخ و برگ‌ها، زیر کنده درختان و در میان پوشش گیاهی متراکم به دنبال غذا می‌گردند.
لانه‌سازی: الیکایی‌ها لانه‌های گنبدی شکل با یک سوراخ جانبی می‌سازند. نرها ممکن است چندین لانه "نمایشی" بسازند که ماده یکی از آنها را برای تخم‌گذاری انتخاب می‌کند. محل لانه می‌تواند در شکاف درختان، زیر بوته‌ها، در میان پیچک‌ها یا حتی در ساختارهای ساخته دست بشر باشد.
جوجه‌های نیمه‌زودرس: جوجه‌ها پس از خروج از تخم بی‌پر و ناتوان هستند و به مراقبت طولانی مدت والدین نیاز دارند.
زیستگاه‌های متنوع: آنها در انواع زیستگاه‌های با پوشش گیاهی متراکم از جنگل‌های بارانی و جنگل‌های سوزنی‌برگ گرفته تا بوته‌زارها، علفزارهای بلند و مناطق حاشیه رودخانه‌ها زندگی می‌کنند. برخی گونه‌ها با محیط‌های شهری نیز سازگار شده‌اند.