
تیره سلیم-charadriidae(تعداد گونه ها :15)
پرندگانی هستند آبچر که از آبچلیکها با بدن جمع و جورتر ، گردن کوتاهتر و کلفتتر ، منقار کوتاهتر ، چشمهائی درشتتر و نقش نگار بیشتر ، مشخص می شوند . بالهای نسبتا دراز و نوکتیز دارند ، پروازشان قوی است و به سرعت می دوند . هنگام تغذیه سر و دم خود را به حرکت مخصوصی بالا و پایین می کنند . نقش پر و بال در پرواز و صدای رسای این پرندگان در تشخیص آنها اهمیت بهسزائی دارد . دم گسترده آنها اغلب دارای طرح مشخصی است .بیشترشان مهاجرند و به صورت گلههای بزرگ دیده میشوند . در خارج از فصل زادوولد غالبا گلههای مختلط تشکیل می دهند . بسیاری از آنها تابستان را در سواحل جنوب منطقه زادوولد خود می گذرانند . نر و ماده آنها همشکل است و روی زمین آشیانه می سازند ، جوجههای آنها پس از خروج از تخم پوشیده از کرکپرند و تقریبا بلافاصله قادر به ترک آشیانه می باشند .
از مواد مختلف حیوانی و نیز بعضی مواد گیاهی تغذیه می کنند .!
22 سانتیمتر ؛ پرندهای است پر نقش و نگار با پاهای کوتاه نارنجی و منقار سیاه نوکتیز و نسبتا کوتاه .
در تابستان سطح پشتی به رنگهای بلوطی سیر و سیاه ، سر سیاه و سفید و سطح شکمی سفید با نوار سینهای پهن و سیاه دارد . در زمستان این نقش و نگار جای خود را به پروبالی به رنگ قهوهای تیره می دهد و سفیدی گلو وسعت بیشتری پیدا می کند . سنگها ، صدفها و اشیاء دیگر را در جستجوی غذا با منقار جابهجا می کند و به همین مناسبت به آن سنگ گردان گفتهاند .!
31 سانتیمتر ؛ سر ، گردن و قسمت بالایی سینه آن سیاه است بجز یک نوار پهن سفید که از ناحیه چشم شروع می شود و در طرفین گردن امتداد پیدا کرده با سفیدی سطح شکمی یکی می شود . سطح پشتی آن قهوهای سیر است که در روی بالها پررنگتر و دارای جلای سبز برنزی و قرمز می باشد . سطح شکمی آن سفید است و دم سفید با نوار انتهائی سیاه پهن دارد . قسمت اعظم شاهپرهای نخستین و ثانوی آن سیاه است که با نوار سفید روی پوشپرهای بال تضاد خاصی دارد . زائده قرمز رنگ و مشخصی در جلو چشمش دیده می شود ، منقارش قرمز و در انتها سیاه است و پاهایش زردرنگ می باشد . دیدومک کمتر از پرندگان نظیر خود اجتماعی است و معمولا جفتجفت دیده می شود .
30 سانتیمتر ؛ پرندهای است درشت به رنگهای سیاه مایل به سبز و سفید که پر و بالش جلای خاصی دارد و به وسیله کاکل باریک و دراز ، سینه سیاه ، سطح شکمی و گونههای سفید مشخص می شود . همچنین از روی صدا و در پرواز از شکل بالهایش که خیلی پهن و گرد است می توان آن را تشخیص داد . دمش سفید است با نوار انتهائی پهن سیاه و پوشپرهای زیر دم آن بلوطی رنگ می باشد . هیچگاه در پرواز مسیر معینی را طی نمی کند . پروازش خیلی نامنظم و توام با بالزدنهای آهسته است . ضمن پروازهای نمایشی و آکروباتیک اغلب در هوا غوطه می زند . خروس کولی پرندهای است اجتماعی و در زمیتان اکثرا به صورت گلههای خیلی بزرگ دیده می شود .!
29 سانتیمتر ؛ پرندهای است نسبتا درشت و پادراز که از دور خاکستری مایل به صورتی بنظر می آید و از نزدیک تارک سیاه آن با ابروی سفیدش که به شکل ( V ) در پس گردن تلاقی می کنند ، تضاد خاصی دارد .
در پرواز به وسیله شاهپرهای ثانوی سفید ، شاهپرهای نخستین سیاه و دم سفید با نوار سیاه پهن نزدیک به انتها مشخص می شود . در تابستان گونهها و پایین گردنش نخودی ، سینه و پشت آن خاکستری مایل به صورتی و شکمش بلوطی پررنگ است که در پرواز با پوشپرهای سفید زیر دم تباین ویژهای دارد . در زمستان نشانههای سر و شکم زیاد واضح نیست و سینهاش رگهرگه تیره است . پرنده نابالغ شبیه پرنده بالغ با پر و بال زمستانی ، ولی قهوهای رنگتر است . اما سطح شکمی آن نخودی رنگ می باشد و رگهرگه فراوانتری دارد . پروازش بیننده را به یاد خروس کولی می اندازد ولی بالهایش باریکتر و در انتها نسبتا نوکتیز است .
5/26 سانتیمتر ؛ سطح پشتی قهوهای برنزه ، پیشانی سفید و دمی به رنگ سفید یکدست دارد . بیشتر شاهپرهای ثانوی سفید است که در پرواز با شاهپرهای نخستین تیرهرنگ تضاد خاصی دارد . گلوی سفید ، گردن قهوهای کمرنگ ، سینه خاکستری و سطح شکمی سفید مایل به نخودی دارد . پاهایش دراز و زرد رنگ است . خارج از فصل زادوولد به صورت گلههای کوچک دیده می شود .
27 سانتیمتر ؛ این پرنده در فصل زادوولد بطور کلی در سطح شکمی سیاه و در سطح پشتی سفید رنگ بنظر میآید . به هیچیک از پرندگان ساحلی به جز سلیم ظلایی شباهت ندارد . اما در تمام فصول به وسیله جثه پر ، منقار کلفتتر ، چشمهای درشتتر ، پرهای زیربغلی سیاه ( که با سفیدی سطح زیرین بالها تضاد خاضی دارد ) و بالاخره نوار بالی ، دمگاه و دم سفید رنگ مشخص می شود . سطح پشتی پرنده نابالع در تابستان پر از خالهای سفید ( نه طلایی ) و در زمستان بیشتر خاکستری مایل به قهوهای یکدست است . سطح شکمی آن سفیدتر از سطح شکمی سبیم طلایی بنظر می رسد . پرنده نابالغ زرد رنگ است و گاهی با سلیم طلایی اشتباه می شود . سلیم خاکستری معمولا حالتی قوز کرده دارد .!
24 سانتیمتر ، از سلیم طلایی کوچکتر و اندکی لاغرتر است ، با پاهای بلندتر ، سر نسبتا بزرگتر ، بالهای باریکتر که در حالت بسته نوک آنها از انتهای دم تجاوز می کند . در تمام فصول سطح زیرین بالهایش نخودی تیره و پرهای زیر بغل آن خاکستری است ( سطح زیرین بال در سلیم طلایی سفید می باشد ) . سلیم طلایی خاوری در تابستان در سطح پشتی و در سطح شکمی رنگ سیاه بیشتری دارد و بر خلاف سلیم طلایی معمولا سفیدی پهلوها را ندارد .
27 سانتیمتر ؛ در تمام فصول به وسیله سطح پشتی سیاهرنگ با خالهای طلایی فراوان تشخیص داده می شود . در تابستان معمولا صورت و سطح شکمی آن سیاه براق است که در امتداد بدن از پیشانی ، کنار گردن ، پهلوها تا نزدیک دم توسط یک نوار پهن سفید از سطح پشتی جدا می شود . این نوار سفید در محل سینه پیشرفتگی زیاد دارد . در زمستان صورت و سطح شکمی این پرنده سفید است . وسط و قاعده سطح زیرین بالهایش سفید می باشد . پرنده نابالغ ممکن است با سلیم خاکستری اشتباه شود . ( رجوع شود به سلیم طلائی خاوری )
سلیم کوهی 21 سانتیمتر است ؛ پرندهای است بسیار آرام و نر آن کوچکتر از ماده می باشد . نشانههای تشخیص این پرنده عبارتند از نوار سفید در حد بین سینه و سطح شکمی بلوطی مایل به نارنجی ، تارک تقریبا سیاه با نوارهای چشمی سفید پهن که امتداد آنها در پس گردن به شکل ( V ) بهم متصل می شوند . شکمش سیاه و حاشیه دم آن سفید است ، پاهایش زرد است ، در پرو بال زمستانی و در پرنده نابالغ نوار چشمی تیره و طرح مشخص سطح شکمی وجود ندارد ، سینه و پهلوها قهوهای است و نوار سینهای تا حدی نامشخص می باشد . در پرواز گلو ، نوار سینهای و پوشپرهای زیر دم سفید آن با سینه تیره و شکم سیاهش تضاد خاصی دارد . در زمستان این نشانهها زیاد واضح نیست ولی نوار چشمی و نوار سینهای آن همواره وسیله تشخیص خوبی است گرچه گاهی اوقات دیدن آنها مشکل است . سلیم کوهی در پرواز بدنش نسبتا گرد و دمش کوتاه بنظر میرسد .
19 سانتیمتر ؛ یک سلیم باریک جثه با پاها و گردن نسبتا دراز و قامت راست . در همه فصول با پیشانی کمرنگ ، ابروی روشن ، نوار چشمی قهوهای و خط بالی کمرنگ مشخص می شود . در تابستان روی سینه آن نوار پهن قهوهای مایل به قرمزی دیده می شود که حد پایینی آن سیاه است . در زمستان این نوار خیلی کمتر نمایان است ولی اثری از آن مشاهده می شود .